हजुर सन्चै हुनुहुन्छ? (शब्द ब्रह्म)

 हजुर सन्चै हुनुहुन्छ?

   (शब्द ब्रह्म)

*************

बनारसको मणिकर्णिका घाटमा

दिनरात अखण्ड जलिरहने लासहरू

देखेर आएपछि

हरिभक्त बाबैले गोठै बेचेर 

गरीबको सेवामा जीवन अर्पण गरे

हो,जीवन क्षणिक हो

सबैलाई थाहा छ

तर

सबैले भुल्ने गर्छन

अजम्बरी ठान्छन् आफैंलाई

शब्द ब्रह्म हो

राम्रो शब्दको प्रयोगले

मानिसको जीवन शैलीनै परिवर्तन हुन सक्छ

योगात्मक सोच ल्याउन सक्छ

निरोगी बनाउन सक्छ

न खर्च नै गर्नु पर्छ, न भारी नै बोक्नु पर्छ

भेट गरेर होस

या

दूरभाषमा होस

बस् भनिदिए भयो

सोधीदिए भयो

प्रभुले शब्दज्ञान र बोली दिएको--

फगत प्राणी मानिस मात्रै त छ सृष्टिमा

हजुर सन्चै हुनुहुन्छ ? भनिदिनु भयो।

धन्यवाद।

हजुर!अब पूर्ण सन्चो हुन्छु भनिठान्छ ऊ 

किनकि

शब्द ब्रह्म हो।

********

पुरूषोत्तम उपाध्याय दाहाल

गुवाहाटी, असम

२५/७/२०२३

सबै उदाएको घाम नै मनपराउँछन्

 सबै उदाएको घाम नै मनपराउँछन् 

**************************

अन्तरेको अन्तर्

गोले बाको जन्तर

पुरेतबाको मन्तर

माजनको देशान्तर

हाकिमको स्थानान्तर 

नेताको अर्थान्तर

गरीबको मध्यान्तर

प्राणीको जन्मजन्मान्तर 

कविको निरन्तर

कसले बुझ्ने कान्छा!

सबै उदाएको घाम नै मनपराउँछन् 

******

पुरूषोत्तम उपाध्याय दाहाल

20/7/2023

हल्ला चलेको छ

 हल्ला चलेको छ

*************

मेघले कालिदासको प्रेम सन्देश बोकेर लगेको भनेर गोठमा हल्ला चलेको छ

कविको प्रेम सन्देश हावा र गुलाफ मिलेपछि सुगन्ध बगेको भन्ने हल्ला चलेको छ

कसैले सन्देश लिएर नै जानु पर्ने यो प्रेमकथा अनन्त र अपार रहेछ सीलु!

हाल ह्वाटअप र मेसेन्जरले प्रेमिकालाई निरन्तर ठगेको छ भन्ने हल्ला चलेको छ।

पुरूषोत्तम उपाध्याय दाहाल

बेलतला,गुवाहाटी

20/7/2023

बैसाखी

 बैसाखी

*******

निस्तेज र म्लान भएको बैसाखी

आज सारै आनन्दित छ

कसैको सहारा बन्न सकेको छ ऊ 

साहारा हराएको समाज व्यवस्थालाई

एउटा स्मृतिको झलक याद दिलाउँछ

बोल्न सक्दैन, देखिन्छ ऊ l

घरमा हजुरबा कान सुन्नुहुन्न

आँखा देख्नुहुन्न

हिँड्न सक्नुहुन्न

सारो अन्न खान सक्नुहुन्न

लौरो घोरिन्छ केहिबेर

म त थिएँ सहारा दिने

तर

छोरा,नाति,आफन्त,छिमेकी 

कोही आएर मलाई लानु भएन

नहिनेर नै कुँजिएको हो बा भने डाक्टरहरूले

हिँडाउने कसले!

हाल डाईपरमा हुनुहुन्छ हजुरबुबा

बुढी खसेको निकै वर्ष भयो

राति छोरा आएर डाईपर हेर्ने गर्छ

भित्र भित्र भन्छ ऊ

दुःख लुके राम्रो 

सारै दुःख छ उसलाई र बुबालाई

विस्तारवाद,समाजवाद,वामपन्थी र नरमपन्थी एवम् 

चरमपन्थी साथै अनेकौ पन्थी देखने हजुरबुबाले

सबै देख्नु भयो यो सय वर्षको उमेरमा

तर

सेवावाद,मृदुभाषीवाद,मिठो मसिनोवाद बारे

केही सुन्नु भएन सय वर्षमा बाले

पिपलको रुखमुनि केरम खेल्ने नवपुस्ताले

गफ गफमा कुरा गरेको भन्ने हल्ला चै चलेको छ

गरेको छैनन् केही पहल

राजनीति मुख्य विषय हुन्छ उनीहरूको हिजोआज

हजुरबुबा स्वर्गारोहण भए पश्च्यात

कोही क्रियापुत्री रुग्न्ने बहानाले

जुवा खेल्न तिखारिएका छन् भन्ने पनि

हल्ला चलेको छ

यता फेरि जुवालाई नयाँ विस्तारवादको

नयाँ आयाम भनिएको छ रे।

*******************

पुरूषोत्तम उपाध्याय दाहाल

IG Airport Delhi

15/7/2023

समुद्र मन्थन

 समुद्र मन्थन

**********

समुद्र मन्थन हुँदैछ रे, जाउँ है जाउँ, सबैले अमृत पिएर आउँ 

लाम लाग्ने चलन नै छैन रे, भीड उछिनेर सक्दो लिएर आउँ

भीडभाड र ठेलठालमा ज्यान गए पनि त मोक्ष नै मिल्ला, हे!जीवश्रेष्ठ !

कलियुगको अमृत हो काम गर्ला या नगर्ला नयाँ चोला सिएर 

आउँ।

पुरूषोत्तम उपाध्याय दाहाल

नयाँ दिल्ली

12/7/2023

हुटिट्वाउँले आकाश छेक्दैन

 उखान

             हुटिट्वाउँले आकाश छेक्दैन

            *********************

उत्तानो परेर सुत्नु पर्यो मैले ,बीमार त्यस्तै परेको छ

हुटिट्वाउँ छक्क पर्दो हो देखेर,मान्छेलाई के रोग सरेको छ 

बाठो हुँ भन्ने मान्छे लौ आज आकाश खस्ने डरमा छ

झर्दैन आकाश ,बरु झर्ला यो मान्छे विश्वास उसले गरेको छ।

पुरूषोत्तम उपाध्याय दाहाल

नयाँ दिल्ली

११/७/२०२३

रातलाई छोटो भइदिनु भनेर आग्रह गर्नु परेको छ

 रातलाई छोटो भइदिनु भनेर आग्रह गर्नु परेको छ

जूनभन्दा घामतर्फ झुकाव अहिले निकै बढेको छ

सुनसान रातमा नत तारा गन्नु ,न ध्रुव तारा नै हेर्नु, कान्छा!

उदाएको सूर्यलाई नै तर्पण दिने चलन चलेको छ।

पुरूषोत्तम उपाध्याय दाहाल

करोलबाग दिल्ली

09/7/2023

मिसिनमा मुटु ठिकैनै देखियो असलमा मुटु जलेको छ

 मिसिनमा मुटु ठिकैनै देखियो असलमा मुटु जलेको छ

डाक्टरको कुरा सुनेर सबै घर फिर्ने चलन चलेको छ

बोल्दैन मुटु धड्किन्छ मात्र सृष्टीको चाल त्रिताले छ 

छामेरै छाती, बुझिदिने मानिस, कमी लौ सारै खलेको छ।।

पुरूषोत्तम उपाध्याय दाहाल

करोलबाग दिल्ली

7/7/2023

डाक्टर भन्छन

 डाक्टर हुन् न यस्तो!

     :अनुभव:

***************

डाक्टर भन्छन

**********

तिमी श्वास फेर, म विश्वास दिन्छु

तिमी विश्वास गर, म आश्वास दिन्छु

तिमी भर पर ,म जीवन दिन्छु

दुनियाँलाई प्रकाश छरी दिन्छु।

2014 को फरवरी मैना। म साथै परिवार अचानक दिल्ली आउनु पर्यो जरुरी उपचारको निम्ति।हामी AIIMS मा देखाउने अपेक्षा गरेका थियौं तर सम्भव भएन।मेरो भान्जा डाक्टर हुनाले उनीको साथी ड.शेखर शर्मा सर गंगाराम अस्पतालमा MD गर्दै।हामीले यही अस्पतालमा उपचार गर्ने निर्णय गरौं।

ड.राकेश कोल नामी सर्जन।भेट गरौं।अब लामो इलाज हुने सम्भावना भयो।खर्च पनि निकै लाग्ने जस्तो देखियो।ड.राकेश कोलले जरुरी भए म रु 50,000/सम्म केही दिनको लागि दिन सक्छु भन्नु भयो।मेरो आँखा आँसुले भरियो।मैले जीवन्त ईश्वर भेटें।

सफल आपरेशन भयो।लगभग एक मैना दिल्ली बसेर पछि पनि तीनचार पटक आउनु पर्यो। सन्मन्ध अगाध बन्यो हाम्रो।ड.राकेश कोल पनि गरीब सेवक।हप्तामा एकपटक जम्मू अस्पताल गएर रोगीलाई मुफ्त सेवा दिनु हुन्छ।

बीच बीचमा हाम्रो कुरा हुने गर्थ्यो। आसाम वाट कोही रोगी वहाँको अस्पतालमा पुगे मलाई कल गर्नु हुन्थ्यो।मैले पनि निकै दुःख पाएका बिरामीलाई वहाँ जान बोलीको सहाय गरी दिन्थेँ।

ई 2020 मा मलाई कोबिद 19 भएर फुत्केर आएँ।अलिकतिले लान सकेनन् मलाई माथि।लगभग तीन मैना उपचार चल्यो। बाँचियो र कविता कोर्न थालियो।फेरि post covid19 steroids असर देखायो 2022 मार्च वाट।देब्रे गोडाको hip joint मा असर गर्यो।अरुअरू पनि निकै मजस्ता बिरामी देखिए।हिँड्न गार्हो हुन थाल्यो। दुःखले जागीर गर्न थालेँ। दानापानीको कुरा छ।

मेरो सबै रिपोर्ट ड.राकेश कोललाई पठाएँ।बीच बीचमा कुरा भई रहन्थ्यो।उनीले दिल्ली गंगाराम अस्पतालको सबै तैयारी गरी हड्डी विषेशज्ञ ड.गगन चद्दाको टोलीलाई तैयार पार्नु भयो।मेरो काम बस् दिल्ली जाने।

30 जुनमा सफल आपरेशन भयो।आपरेशन थिएटरमा वहाँ त्यो विभागको नभए पनि मेरो आफन्त हुन भनेर सबैलाई भन्नु भयो।समय समयमा भेट्ने र खबर निरन्तर गर्नु भयो। म भी आई पी रोगी भएँ।अब तीन मैना पछि म पूर्ण स्वस्थ हुन्छु।

मलाई भ्रम हुन्छ के ड.राकेश कोल कुनै अवतारी पुरुष त हैनन!मानौँ मेरो परिवारको एक सदस्य। कामाख्या दर्शनको निम्तो दिएको छु।आउँछु भन्नु भएको छ।

डाक्टर हुन् न यस्तो।के नाउँले पुकार्नु उनीलाई।

पुरूषोत्तम उपाध्याय दाहाल

सर गंगाराम अस्पतालमा

दिल्ली

४/७/२०२३

आज बोले भैरव

 आज बोले भैरव

*************

आज बोले भैरव

मैले सोधें ,कस्तो छ खबर?

सुटुक्क भने सबैले

"हामीलाई एकछाक खान

र

न्यानो मायाँ भए हुन्छ

उमेरमा हामीलाई खुब मायाँ गर्ने

प्रहरी भन्ने!

बुढो भएपछि बाटामा लगेर छोड्ने 

मानव जस्तो तमाम 

असीमित ईच्छा र सपना

छैन हाम्रो!!!"

म केही खाना खान दिएर

फर्किएँ, घरतिर किनकि!!

मेरो तमाम अपुरो सपना पुरा गर्न बाकी नै छ।

*******

पुरुषोत्तम उपाध्याय दाहाल

गुवाहाटी, आसाम।

https://fb.watch/lsSVIlCK_p/?mibextid=Nif5oz

मान्छे त धिउ पो रहेछन कान्छा!

 मान्छे त धिउ पो रहेछन कान्छा!

************************

कान्छा!

मैले गोदार बालाई हलको बहर मरेको कुरा भनेँ 

दुःख बिसाएँ 

खेत बाँझो रहने सम्भावना जताएँ

नानी केटाकेटीको बिजोक हुने आशय व्यक्त गरेँ

फ्याट्ट,एकहल गोठको बहर लगेर, दाएर

"खेती गर बाहुन नानी" पो भनें

मान्छे त धिउ पो रहेछन कान्छा!

खिल पल्टियो गोडामा

न बस्नु, न सुत्नु

केही गर्न नसक्ने भएँ

जन्तरे बालाई गुनासो सुनाएँ

फ्याट्ट हजार रुपैयाँ निकालेर दिए

उपचार गर अन्तरे

"निर्व्याजी रकम दिएको मैले,

"जहिले सक्छौ तहिले तिर्नु" पो भनेँ

मान्छे त धिउ पो रहेछन कान्छा!

पचास बर्षपछि फुपु आएकी वर्मावाट

त्यो पनि चोरी बाटो,मान्छे साथ लिएर,रकम तिरेर

दोस्रो विश्वयुद्धको नतिजा

बाबु यता ,फुपु उता

अहिले बाबु नाई, भदा भेट्न आएकी 

पशुपती दर्शन गराउनु पर्ने

खुलाल माजनलाई विस्तारमा भनेँ

फ्याट्टै दस हजार,पाँचसौ टक्के नोट दिएर

"फुपुलाई सकेसम्म तीर्थ घुमा" भन्नु भयो

मान्छे त धिउ रहेछन कान्छा!

समय विपरित थियो

हातखर्च कसैको छैन गोठमा

बाख्रा पाल्ने ईच्छा बुढी र छोरीको

गएँ घोरसाने काँइलाको गोठमा

विस्तार गरेँ दुःख, पोखें वेदना

फ्याट्ट तीनहजार रुपैयाँ दिएर

"लौ बाख्रा पाल बाबु"भने

मान्छे त धिउ पो रहेछन कान्छा!

हुनेले नदिएको कथा निकै सुनियो,पढियो

अरूको दुःख पखाल्ने मानिस--- 

सिधै स्वर्ग जान्छन होला है कान्छा!

दुःखमा साथ दिने व्यक्ति 

राजा हरसबर्धन जस्तै है!

सबैको भलो चाहने!!

चोर,चण्डाल र ठगले भरिएको यो संसारमा

धिउ जस्ता मानिसले संसार थामेका है ,कान्छा!

घिउ जस्ता मानिस महाप्रयाण भएपछि

सबैको स्वर्गमा बास हुन्छ होला है,कान्छा!!!!

*******************

अन्तरे दाहाल 

स्थायी वासस्थान:कोल चपडी, धौला सदिया 

हाल: नयाँ दिल्ली

२८/६/२०२३

हल्ला चलेको छ

 हल्ला चलेको छ

*************

कान्छा!

उसको नाउँ थाहा पाइस?

जतापनि लाने

कहिले हँसाउने

कहिले रुवाउने

मालामाल पनि बनाउने

निमिट्यान्न पनि पार्ने

कहिलेकाँही राँगा जुधेझैँ जुधाउने

भेडा जस्तै एकोहोरो पनि पार्ने

लुतेलाई वीरे

वीरेलाई लुते बनाउने

प्रेम बहादुरलाई स्वर्ग बहादुर बनाउने

गोठालालाई माजन

माजनलाई गोठाला बनाउने

चोरलाई स्वामीजी 

स्वामीलाई डाका बनाउने

कुरा बुझिस् नि कान्छा!

ज्यादा नबोलौं होला

गोठाला जान्ने भए भन्लान्

झिरिप हुन्छ दुनियाँ भन्लान्

बोल्नै नहुने भयो गरीबले! हैट!

पाखुरा दर्हो छ गर्नेको

दल्न सम्म दले

दोहोलो पारे

तर

काम लगाउने रोगी भए

काम गर्ने निरोगी पो भए

परिस्थिति र समयले मीत लगाएको 

खबर आएको छ कान्छा!

थाहा पाईस नि?

को राम्रो ,बलियो भरपर्दो 

कर्म कि भाग्य!हैट!

बोलीसक्नु छैन!

गोठमा पाडा भित्राएर जूनलाई हेरेर सुत कान्छा!

पर्खी, बिहानीको घामलाई

अर्का हरिभक्त कटुवाल

कविता कोर्न

हर्के, वीरे,रामे ,चामे लिएर

मर्तमा जन्म लिएको

हल्ला चलेको छ!

बस् त्यति।

*******

अन्तरे दाहाल

मिरीछपडी

२६/६/२३